ถ้าพูดถึงสมาร์ทโฟนในปัจจุบัน สิ่งหนึ่งที่หลายๆ คนต้องศึกษาเพื่อใช้เป็นข้อมูลในการตัดสินใจเลือกซื้อ นอกจากรูปลักษณ์ภายนอกและราคาแล้ว หน่วยประมวลผลภายในหรือ CPU ก็เป็นเรื่องที่สำคัญไม่แพ้กัน วันนี้เราจะมาอธิบายหลักการทำงานง่ายๆของ CPU บนสมาร์ทโฟน ที่บ่อยครั้งเรามักพบเจอกับคำเหล่านี้ทั้ง Single Core, Dual Core, Quad Core หรือ Octa Core (ที่กำลังมาแรงในปัจจุบัน) 

CPU (Central Processing Unit) หรือเรียกว่า หน่วยประมวลผลกลาง เปรียบเสมือนอวัยวะส่วนสมองของสมาร์ทโฟน, แท็บเล็ต และ แฟบเล็ต ที่ขับเคลื่อนการใช้งานผ่านการประมวลผลของชิปเซ็ต CPU โดยสามารถแบ่งประเภทได้ดังนี้

CPU single-core คือหน่วยประมวลผลที่มีการทำงานเพียงหนึ่ง core หรือหนึ่งแกนสมอง โดยเปรียบเทียบว่าในบริษัทหนึ่งมีคนทำงานเพียงคนเดียวที่จะต้องทำหน้าที่ทุกอย่างในการขับเคลื่อนบริษัทให้เดินหน้าต่อไป ดังนั้นการทำงานต่างๆ อาจมีความล่าช้า หากใช้งานพร้อมกันหลายประเภท

CPU dual-core คือหน่วยประมวลผลที่มีการทำงานของสอง core หรือมีสองแกนสมอง เปรียบเทียบกับบริษัทเดิมที่มีการเพิ่มคนทำงานอีกหนึ่งคนในการแบ่งเบาภาระ โดยแบ่งหน้าที่ทีแตกต่างกันออกไป

CPU quad-core คือหน่วยประมวลผลที่มีการทำงานถึงสี่ core หรือมีสี่แกนสมอง โดยบริษัทเดิมรับคนเพิ่มขึ้นอีกสามคน เพื่อช่วยแบ่งเบาภาระหน้าที่การทำงานให้ทำงานสบายขึ้น ซึ่งแต่ละแกนก็จะมีหน้าที่ที่แตกต่างกัน เพื่อการประมวลผลที่มีประสิทธิภาพมากขึ้น

CPU octa-core คือหน่วยประมวลผลที่มีการทำงานถึง 8 core หรือมีแปดแกนสมอง โดยเปรียบเทียบบริษัทเดิมแต่เพิ่มจำนวนขึ้นเป็นสองเท่า ซึ่งจะส่งผลให้การประมวลผลต่างๆ มีประสิทธิภาพรวดเร็วมากขึ้นกว่าเดิม โดย octa-core ถือเป็น CPU ล่าสุดในเวลานี้ และเริ่มถูกนำมาใช้บนสมาร์ทโฟน ยกตัวอย่างเช่น Samsung ได้นำหน่วยประมวลผล octa -core มาใช้แต่ประสิทธิภาพการทำงานยังไม่สามารถประมวลผลพร้อมกันได้ทั้ง 8 core (4+4) เพียงสลับหน้าที่ในการทำงานออกเป็นอย่างละ 4 core ซึ่งทาง Samsung ใช้ชื่อชิปเซ็ตนี้ว่า exynos และล่าสุดทาง MediaTek เตรียมเปิดตัวชิปเซ็ต True octa-core ที่สามารถทำงานพร้อมกันได้ถึง 8 core ในเร็วๆ นี้

นอกจากจำนวนของแกนสมองที่ยิ่งมีมากเท่าไหร่ ยิ่งส่งผลให้การประมวลของสมาร์ทโฟนมีประสิทธิภาพมากขึ้นเท่านั้น ความเร็วของ CPU ก็ยังเป็นตัวแปรสำคัญในการประมวลผล ยิ่งมีความเร็วมากเท่าไหร่ การประมวลผลของ CPU ก็ยิ่งตอบสนองการทำงานได้เร็วขึ้น แต่ปัญหาอย่างหนึ่งทีมักถูกพบคือ การที่มีแกนสมองในการประมวลผลมากเท่าไร จะส่งผลให้แบตเตอรี่ลดลงอย่างรวดเร็ว  

ซึ่งปัจจุบันแบรนด์ CPU หลักที่ค่ายมือถือส่วนใหญ่เลือกใช้มี 5 แบรนด์ด้วยกันคือ NVIDIA, Mediatek, Qualcomm, Intel และ exynos (ผลิตโดย Samsung) 

ทั้งนี้ข้อมูลดังกล่าวเบื้องต้นไม่สามารถนำไปใช้อ้างอิงทางวิชาการได้ มีขึ้นเพื่ออธิบายในขั้นต้นเท่านั้น โดยได้ยกตัวอย่างเป็นจำนวนสมองที่มีอยู่ภายใน CPU เท่านั้นยังไม่ได้อธิบายรวมไปถึงการทำงาน รวมทั้งเรื่องของ Trade, Task, Cache และ อื่นๆ เพื่อความเข้าใจอย่างง่าย ผู้ที่ต้องการศึกษาในเรื่องดังกล่าวอย่างจริงจัง โปรดหาความรู้เพิ่มเติม